Kimi kez klinik belirti vermeden yıllarca devam ederken, kimi kez de insanları canından bezdiren bir rahatsızlık olarak sürer.
Çene eklemi rahatsızlıklarının nedenleri nelerdir?
Arterit, Çene eklemi rahatsızlığı sebeplerinden biridir. Bir yaralanmaya ya da gece diş sıkmaya bağlı olabilir. Diğer sık rastlanan bir sebep de eklem diskinin yer değiştirmesidir. Böyle bir disk, klik sesi gibi seslerin ortaya çıkmasına, çene hareketlerinin kısıtlanmasına ve ağız açma ve kapama sırasında ağrı olmasına neden olabilir. Bir travmanın ya da romatoid arteritin neden olabileceği, eklem parçalarının birbirine kaynaması durumu ise çene hareketini kısmen veya tamamen kısıtlayabilir.
Her zaman problem, eklemin kendisinde midir?
Stresin çene kaslarında ağrı oluşturması çene eklemi problemlerine benzer. Hastada genellikle gece diş gıcırdatma ya da sıkma kaslarda ağrılı spazmlara ve çene hareketlerinde zorluklara yol açar. Hastalarda kas ve eklem problemleri birlikte de görülebilir. Bu nedenlerle çene eklemi hastalıklarının teşhisi karmaşıktır ve farklı işlemler gerektirir. Tedaviyi yönlendirmesi açısından eklem problemlerinin nedeninin belirlenmesi son derece önemlidir. Tedavi, basit bir gece koruyucusundan, artroskopik cerrahi ya da açık eklem cerrahisine kadar ilerleyebilen adımları içermektedir.
Çözüm Yolları
Çene ekleminizdeki problemlerin düzeltilmesi için tek bir tedavi şekli yoktur. Çene-yüz kaslarındaki spazmın azaltılması, optimum bir kapanışın sağlanması veya çene eklemlerinin aşırı yüklerden kurtulması gibi çeşitli tedavi şekilleriyle çene-yüz bölgesinde harmoniniz sağlanır.Okluzyon uyumu (kapanış) tam olmayan dolgu,protez ve kuron köprüler gözden geçirilir.Kapanış hattınızı dengelemek ve aşırı çiğneme basınçlarını önlemek için özel bir aparat olan gece plağı yapılır.çok ileri problemlerde açık eklem cerrahisine kadar giden tedaviler gerekebilir. Çene hareketlerinizde ağrı ve klik sesi hissediyorsanız bir sorununuz var demektir. Bu sorun daha kötü durumlara yol açmadan erken teşhis ve tedavi edilmelidir. Buradaki ekleme ait hastalıkların tamamen tedavisi zordur ve zaman gerektirmektedir. Bu hastalıklar dişlerinizi gıcırdatmak ve çene kaslarınızı yormak, travma, böcek sokması ve ağzın aşırı açılması gibi pek çok sebebe bağlı olabilir.
Çene ekleminiz sizin için bir sorun mu?
* Diş sıkma ve diş gıcırtısı var mı?
* Sabahları boyun kaslarınızda ağrı
* Sık sık baş ağrınız olur mu? Ağrınız dişlerinizi sıktığınızda daha kötü hale gelir mi?
* Stres ağrınızı daha kötü bir hale getiriyor mu?
* Ağzınızı açtığınızda çenenizde, patlama, gıcırdama, takılma olur mu?
* Esnerken veya yemek yerken ağzınızı açmanız ağrılı ve güç mü?
* Hiç boynunuzu ,başınızı, çenenizi incittiniz mi?
* Diğer eklemlerinizde problem var mı?
* Yemek esnasında ısırırken zorlanır mısınız?
* Zaman zaman dişlerinizin kapanmasında farklılıklar oluyor mu?
* Yemek yerken veya koparırken ön dişlerinizi kullanmanız zor mudur?
* Dişleriniz hassas mı, aşınmış mı, kırık mı veya sallanıyor mu?
Evet cevapları çoksa büyük ihtimalle çene eklemi hastalığına sahip olduğunuzu gösterir.
Çene Hastalıkların Anlaşılması
Çene eklemleriniz çene kemiği ve kastan oluşan bir komplekstir. Her bir bölüm çene ekleminizin uyum içinde sorun çıkarmadan çalışmasında rol oynar. Kas gevşediğinde, dengelendiğinde her iki çene ekleminiz rahatça açılıp kapanır, ağrısızca esnersiniz çiğnersiniz ve de konuşabilirsiniz.
Kas Gücünün Sağlanması
Çene ekleminizin çevresinde kas grupları mevcuttur.Onların kasılıp gevşemesi ile ağzınızı açıp kapayabilir, konuşabilir ve çiğneyebilirsiniz. Esnek iken ve baskı altında değil iken çene ekleminizle uyum içinde çalışır.
Çene Ekleminizin Yeri
Çene ekleminiz alt ve üst çenenin birleştiği yerdedir. Arabanın dişli çarklarına benzer eklemlerin hareketli bölümleri alt çenenizin hareketine izin verir.böylece ağzınızı konuşmak, çiğnemek ve ısırmak için açıp kapayabilirsiniz.
Çene hastalıkları nasıl gelişir
Kaslarınızla eklemleriniz beraber çalıştığı için birindeki sorun diğerlerini etkileyebilir. (Kas gerilimi baş ağrısı, ağrı, yeme problemleri, klik sesi ,çene kilitlenmesi gibi)
Gergin Kaslar
Stres, diş gıcırdatma ve kötü duruş kaslarınızın zayıf düşmesine neden olur. Dayanıklılıktaki bu azalma alt ve üst çenenizin birbirine yaklaşmasına, çene eklemlerinde basınç oluşmasına ve alt dişlerinizin aşınmasına sebep olur.
Eklem Hasarı
Eklem problemleri yaralanma ile (ağız solunumu) veya çene hastalıklarıyla oluşabilir. Yaralanma eklem bağlarını gerip yırtabilir, diski pozisyonun dışına kaydırabilir ve hatta eklem dejenerasyonuna yol açabilir.
Rahatsız Edici Sonuçlar
Eğer kas ve eklemdeki problemler çene çalışmasını bozuyorsa basınç-yıpranma yırtınma sonucunda çene ekleminde farklı sorunlara yol açabilirler:
* Boyun, çene, baş ağrısı
* Diş aşınması ve uzun sürmeyen kilitlenme krizi
* Çenenin rahat hareket yetersizliği
Dişsel ve tıbbi değerlendirme
Dişsel ve tıbbi değerlendirme çene hastalığının sebebinin kesin olarak belirlenmesinde yardımcıdır ve kişisel tedavi programınızın planlanmasında ilk adımdır. Dişsel ve tıbbi hikaye genel anlamda sağlığınız hakkında bilgi sağlar . Semptomların çeşitliliği tecrübenizi gösterir ve mümkün nedenleri hissedersiniz. Fiziksel inceleme çene ve ona benzeyen semptomların ayırımında önemlidir, öyle ki eklem ağrılıdır, klik verir, hareket sahası kısıtlıdır.Tanı testleri çene hastalığınızın olası nedenlerini kesin olarak belirtebilir, sizin için en iyi tedavi yöntemini belirtir. Diş alçıları dişlerinizin bir araya gelip gelemeyeceğini ve ısırmanızın eklem ve çevre kaslara olan zararını göstermede yardımcıdır.
Fiziksel İnceleme
Doktorunuz sorularla semptomlarınızı bulacaktır.Bir teknik olan palpasyon (dokunma) ile kas ve çene ekleminizdeki ağrıyı, kas gerginliğini ve duyarlılığını kontrol eder. Doktorunuz bir de küçük parmağını kulağınıza sokarak çene ekleminizin çalışmasının nasıl olduğunu hisseder. Steteskopla (dinleme cihazı) eklemdeki klik sesini alabilir ve cetvel ile ağzınızın ne kadar açıldığını ölçebilir.
Görüntüleme Testleri
Tomografik veya direkt film ile kafatasının X ışınları ile görüntüsü kaydedilir. Eklem hasarı, kırık, tümör gösterilir. Magnetik rezonans (MR) yumuşak doku hakkında detaylı bilgi verir disk ve lif hasarını gösterir.
Diş Alçısı
Doktorunuz dişlerinizin kalıbını alır ve alçıdan model yapar. Hareket stimülatörüne geçirerek dener. Bu mekanik aygıt alt çenenizin hareketini göstermede yardımcı olur.
