Acil Durumlar ve Tedavileri

Acil yaklaşım gerektiren diş sorunları nelerdir?

Diş ağrısı

* Ağrıyan diş üzerinde ve dişlerin arasında bulunan gıda birikintileri, diş fırçası ve diş ipi kullanılarak temizlenmeli ve yarım su bardağına yarım çay kaşığı tuz ilave edilerek elde edilen tuzlu su ile ağız iyice çalkalanmalıdır. 
* Kesinlikle ağrıyan diş üzerine ASPİRİN ya da aspirin türevi herhangi bir ağrı kesici ilaç uygulanmamalıdır. Kimyasal yapıları nedeni ile bu gibi ilaçlar diş etinde ve çevre yumuşak dokularda tahrişlere neden olabilmektedir. Ayrıca aspirin kan sulandırıcı etkisinden dolayı basıncı dolayısıyla ağrıyı arttırır.Bu da diş ağrısının yanında ikinci bir ağrının oluşmasına neden olacaktır. 
* Eğer iltihap nedeni ile yüzde şişlik oluşmuşsa o bölgeye soğuk kompress yapılmalıdır. 
* Dişhekimine gitmeden önce bir ağrı kesici ilaç (aspirin vb. dışında) alınabilir. 
* Diş üzerinde çürük nedeni ile oyuk oluşmuşsa buraya çok az karanfil yağı (eugenol) emdirilmiş pamuk koyulabilir. Eugenol ağrının azalmasını sağlayacaktır. Ancak, bu 
* işlemi yaparken eugenol fazla kullanılarak dişetine sızmasına neden olunmamalıdır. Çünkü karanfil yağı da yumuşak dokuları tahrip edici özelliğe sahiptir. 
* Bir an önce dişhekimine başvurulmalıdır! 

Diş Kırılması

* Tedaviye yardımcı olabilir düşüncesi ile -mümkünse- kırılan diş parçası bulunarak süt , tükrük veya serum fizyolojik içerisine koyulup koruma altına alınmalıdır. 
* 30 dakika içerisinde dişhekimine gidilmelidir. 
* Bu arada bölgede kanama meydana gelmişse temiz bir gazlı bez ile basınç uygulanmalıdır. Basınç uygulamasına rağmen kanama 15 dakika içerisinde durmazsa diş hekimine veya en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. 
* Diş kırılmaları, dişlerin yerlerinde oynaması ya da çıkması, ağız dokularında yaralanmalar ve beyin sarsıntısı sıklıkla da basketbol, futbol vs. gibi kontak sporları yaparken oluşan çarpma ve düşmeler ile trafik kazaları sonucunda oluşmaktadır. Özellikle kontakt spor yapan çocuklarda oluşabilecek ağız yaralanmalarını ve diş kırıklarını önlemek için uygulanacak en uygun yöntem ağız koruyucusu (mouth guard) kullanmalarını sağlamaktır. Diş hekiminize sadece BASİT bir ölçü alınarak hazırlanabilen size özel ağız koruyucusu yaptırabilirsiniz. 
* Diş darbe nedeni ile kendi yuvasında yer değiştirir ise hafif bir parmak basıncı ile diş eski pozisyonuna getirilmeye çalışılmalıdır. 
* Dişi yuvasına yerleştirirken kesinlikle zorlanmamalıdır. 
* En geç 30 dakika içerisinde dişhekimine başvurulmalıdır. 

Daimi dişin yerinden çıkması 

* Yerinden çıkan diş bulunmalıdır. 
* Bulunan diş KÖK KISMINDAN tutulmamalıdır. Dişi kök kısmından tutarak buradaki dokuların daha fazla hasar görmesine neden olunmamalıdır. Eğer dişin kök kısmındaki dokular fazla hasar görürse dişin yuvasına tutunması mümkün olmaz. Kuron kısmından tutulan dişin üzerinde bulunan yabancı maddeler akan su altında yıkanmalıdır. Diş yüzeyinin temizlenmesi sırasında ovalama işlemi yapılmamalı ve kesinlikle fırça kullanılmamalıdır 
* Öncelikle dişi yuvasına yerleştirmeye çalışılmalıdır. 
* Dişi yerine yerleştirirken aşırı kuvvet uygulanmamalıdır. Aksi taktirde diş ve diş yuvasında ciddi hasarlara neden olunabilir. 
* Diş yuvasına yerleştirilebilmişse yerinde sabit kalabilmesi için üzerine temiz bir gazlı bez koyularak ısırtılmalıdır. 
* Bu şekilde en kısa zamanda (en geç 1 saat içinde) dişhekimine başvurulmalıdır. 
* Eğer diş yuvasına yerleştirilememişse diş hekimine gidinceye kadar süt ya da tükrük içerisinde korunmalıdır. 
* Yerinden çıkmış dişi tekrar kazanılması için diş dokularının fazla zedelenmemesi ve mümkün olduğunca çabuk diş hekimine baş vurulması gereklidir. Uygun şartlarda korunmuşsa ve en geç 1 saat içerisinde diş hekimine ulaştırılmışsa dişin tekrar kendi yuvasına yerleştirilerek (reimplantasyon) ile kurtulma şansı %90 dır. 

Dudak ve yanak yaralanmaları 

* Yaralı bölge ılık su ile temizlenmelidir. 
* Yara bölgesinde kanama varsa kanamanın durması için gazlı bezle basınç uygulanmalıdır. 
* Yanak ya da dudak dışından soğuk kompres uygulanmalıdır. 
* Eğer yara fazla büyükse ve kanama devam ediyorsa, dişhekimine ya da en yakın acil polikliniğine başvurulmalıdır. 

Diş çekimi sonrasında oluşan kanamalar 

* Diş çekiminden sonra oluşan hafif kanamalar normaldir. 
* Şiddetli kanama varsa hemen diş hekiminize ya da en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. 
* Sızıntı şeklinde kanama varsa çekim yeri üzerine konulan gazlı bez basınç uygulayarak yarım saat tutulursa kanama duracaktır. 
* Eğer kanama hala devam ederse en uygun olanı dişhekiminize başvurmanızdır. Bu mümkün değil ise bir çay poşetini suda ıslattıktan sonra gazlı beze sarınız ve çekim yerine basınçla uygulayınız . Çay yaprağı içerisinde bulunan kanın pıhtılaşmasına yardımcı mineraller sayesinde yarım saat içerisinde kanama duracaktır. 
* Eğer sonuç alınmaz ise diş hekiminiz ya da en yakın sağlık merkezine başvurunuz. 

Diş Çekimi, ağız, diş, çene cerrahisi operasyonu sonrası yapılması gerekenler!

* Operasyon öncesi ve sonrası aspirin vs. kan sulandırıcı ilaçlar alınmamalıdır. 
* Operasyon sonrası hekim tarafından yerleştirilen tampon 30 dk atılmamalıdır. 
* Uyuşukluk hissi geçmeden hiçbirşey yenmemelidir.Hissizlikten dil, dudak gibi yumuşak dokular ısırılabilir. 
* Operasyon sonrası ilk 2 gün sıcak gıdalar yenmemelidir.Sıcak kanamayı arttırır.*Yara yeri kurcalanmamalıdır. Yoksa ağrı, enfeksiyon veya kanama gelişebilir. 
* Taneli ve çok sert gıdalar yenmemelidir.Taneli gıdalar operasyon boşluğuna kaçıp kanama ve enfeksiyona neden olabilir. 
* İlk 24 saat boyunca o taraf ile çiğneme yapılmamalıdır. 
* İlk 24 saat (kesin mümkünse 24 SAATTEN daha fazla) sigara içilmemelidir. Çünkü sigara kanamayı arttırıp iyileşmeyi bozar. 
* Basınçlı çalkalama, tükürme ,ve yara bölgesini emme yapılmamalıdır. Yoksa kanama artar ve pıhtı yerinden oynayabilir. 
* Şişkinliğin kontrolü. Operasyon sonrası bölgeye soğuk bir tampon uygulayarak dolaşım yavaşlatılır ve yüzün şişmesinin önüne geçilir. Uygulama şöyle olmalıdır: 5 dakika soğuk tampon- 5 dakika ara- tekrar 5 dakika soğuk tampon şeklindeki periyotlarla devam edilir. 
* En önemlisi de hekiminizin verdiği ilaçlar aksatılmadan ve saatinde alınmalıdır.

AYRICA aşırı kanama(Ağız dolusu ve devam eden), aşırı şişlik, ciddi ağrı (ağrı kesiciye yanıt vermeyen) ve ateş oluşması halinde acilen diş hekiminizi aramalısınız.